Kalıp maliyeti nasıl hesaplanır?

Sevgili Öğrenci, Bu modül ofset baskıda yapılan işlerin maliyet hesaplamasının anlatıldığı öğrenme materyalidir. Piyasada ofset baskı maliyeti üzerinde durulması gereken önemli bir iştir. İyi ve doğru hesaplanan maliyet işletmenin ekonomik koşullar karşısında faaliyetini sürdürebilmesini ve aynı zamanda bünyesinde çalışan insanlara ekonomik olarak destek vermesini doğrudan etkilemektedir.

Bunun için büyük ölçekli matbaalar bu işle çalışan elemanlarını çok titiz şekilde seçmekte, eğitimli ve bilimsel yöntemlerle çalışanları tercih etmektedirler. Size bu modülde ofset baskıda maliyet hesaplamak için gerekli bilgiler ve uygulama faaliyetleri verilmiştir. Yaptığınız işi önemsemeniz ve ciddiye almanız sizi başarıya ulaştıracaktır.

1. KALIP MALİYETİ:  Ofset baskıda kullanılan kalıpların yüzeyleri ışığa duyarlı bir madde ile kaplanır, bu maddeye emülsiyon denir. Fabrikasyon olarak hassaslandırılmış kalıplar, hazır emülsiyonlu kalıplardır. 

Kalıp Çeşitleri 

 A) Tek metalli kalıplar 

1. Çinko kalıplar: Günümüzde artık kullanılmamaktadır. 

2. Alüminyum kalıplar: i. Tif kalıplar ii. Ozasol kalıplar.

B) Çok metalli kalıplar 

1. Bimetal kalıplar. 

2. Trimetal kalıplar. 

C) Quatro-metal kalıplar 

1. Termal kalıplar.

2. Polyester kalıplar. 

1.2. Baskıda Kullanılacak Kalıp Sayısının Hesaplanması Ofset baskı sisteminde makinenin boyutu, basılacak iĢin boyutu, tek veya çok renkli oluĢu, sayfa sayısı kalıp maliyetine etki eden faktörlerdendir. Bir maliyete baĢlarken öncelikle belirttiğimiz kıstasları göz önünde bulundurmamız gerekir. Bir iĢ için kalıp sayısı Ģu Ģekilde bulunur.

Makinemizin kalıp boyutu Basılacak iĢin boyutu Basılacak iĢin renk sayısı (Tek renk veya çok renkli olması) Basılacak işin sayfa sayısı (Tek sayfa, arkalı önlü olması, kitap, dergi, gazete gibi çok sayfalı olması) Basılacak işin revoltalı basılması Revolta: Küçük ebatlı arkalı önlü işlerin büyük ebatlı makinelerde basılmasında kâğıdın önüne gelen kısım ile arkasına gelen kısımların aynı kalıp yüzeyinde toplanmasına denir. Revoltalı baskılarda kalıp sayısı ve baskı sayısı yarı yarıya düşer. Örneğin; tek renkli arkalı önlü bir iş için işimizin ön ve arka yüzeyini yan yana getirdiğimizde tek kalıp kullanırız. Ülkemizde kullanılan ofset baskı makinelerinin boyutları: 32x46, 35x50, 50x70, 46x64, 57x82, 64x90, 70x100’dür. Makine boyutları, genellikle maksimum baskı yapabildikleri boyutları ile adlandırılır. Kalıp fiyatları ise kalıp ebadının kalınlık oranına göre satılmaktadır. işletmeler ise kullandıkları kalıplara göre tek renk hesabı olarak kalıp maliyeti hesaplamaktadırlar.

Örnek 1: 25x35 cm boyutlarında tek renk bir i baskısı yapılacaktır.

Makinemizin boyutu 57x82 cm’dir. 

Bu iĢimiz için kaç kalıp kullanılır? 

Çözüm: Küçük ebatlı işler büyük ebatlı makinelerde baskı yapıldığında kâğıt boyutu ne olursa olsun tek kalıp kullanılır. 

Bizim bu iş için de bir adet kalıp kullanılır. Eğer işimiz dört renkli (trigromi) olsaydı, dört adet kalıp kullanılacaktı. 

Örnek 2: 20,5x28,5 cm boyutlarında komple tek renkli kapak dâhil 32 sayfa dergi basılacaktır. 

Baskıda kullanılacak makine boyutu 57x82 cm’dir. 

Dergi için kullanılacak kalıp sayısını bulunuz. 

Bir kalıbın maliyeti 20,00 YTL’dir. toplam kalıp maliyetini bulunuz. 

Çözüm: 57 x 82 = 28,5x20,5 2 x 4 = 8 adet 20,5x28,5 bir kalıp ile basılacak sayfa sayısı Dergimiz 32 sayfa ise 1 kalıp ile 8 adet 20,5x28,5 cm sayfa basılıyor ise X kalıp ile 32 adet 20,5x28,5 cm sayfa basılabilir. 

1. 32 = 8. X 32 = 8. X 8 8 X = 32:8 X = 4 adet kalıp kullanılır. Toplam kalıp maliyeti ise = 4 adet x 20,00 YTL = 80,00 YTL dir.

İşlem Basamakları Öneriler işin renk sayını tespit ediniz. Tek renk mi, renkli mi? olduğuna bakınız. Sayfa ve forma sayısını tespit ediniz. Kitabın 16 sayfalık bölümüne forma denir. Bir yaprak iki sayfadır. Kalıp fiyatlarını tespit ediniz. Matbaa malzemesi satan işletmelerden sorunuz. Kalıp maliyetini hesaplayınız. işin sayfa sayısı ve renk sayısına göre hesaplayınız.